Świadectwo pracy to podstawowy dokument potwierdzający okres zatrudnienia pracownika w danym zakładzie pracy. Wynika z niego w jakim okresie dany pracownik pracował, jakie zajmował stanowiska oraz potwierdza różnego rodzaju fakty wynikające ze stosunku pracy.
Wystawienie świadectwa pracy powinno, co do zasady, dokonać się w ostatnim dniu pracy, jednakże nie później niż w terminie 7 dni od zakończenia stosunku pracy. Pracownik może po otrzymaniu świadectwa pracy złożyć wniosek o jego sprostowanie, w przypadku gdy nie zgadza się z zawartymi w nim treściami. Pracodawca może uwzględnić wniosek pracownika. Jeżeli jednak tego nie uczyni, wówczas pracownik ma prawo wnieść powództwo do właściwego rejonowego sądu pracy o sprostowanie świadectwa pracy w sposób zgodny z jego oczekiwaniami. Oczywiście pracownik musi mieć dowody na potwierdzenie swoich żądań.
W świadectwie pracy umieszczane są podstawowe dane pracodawcy i dane identyfikacyjne pracownika, tj. jego imię i nazwisko, numer PESEL, datę urodzenia oraz imiona rodziców. Oprócz wskazania na jakich stanowiskach pracownik pracował, bądź wskazania rodzaju wykonywania pracy zwarte są tam dość istotne informacje, które mają wpływ na jego przyszłe stosunki pracy, bądź uprawnienia emerytalno-rentowe.
Przede wszystkim w świadectwie powinna być wskazany sposób rozwiązania umowy oraz podstawa prawna tego rozwiązania. Ponadto powinno wyszczególnić liczbę dni urlopu wypoczynkowego przysługującego na podstawie kodeksu pracy w danym roku kalendarzowym, które pracownik wykorzystał z wyszczególnieniem dni urlopu na tak zwane „żądanie”. Następnie pracodawca powinien wpisać okresy przebywania na urlopie bezpłatnym łącznie z podstawą prawną jego udzielenia. Ponadto należy określić okresy urlopów związanych z rodzicielstwem, w tym urlopu rodzicielskie i wychowawcze, z których pracownik korzystał.
W świadectwie pracy koniecznym jest wpisanie liczy dni, z które pracownik otrzymał wynagrodzenie za czas choroby, przewidziane w art. 92 kodeksu pracy. Wskazuje się również czy został zastosowany skrócony okres wypowiedzenia umowy o pracę na mocy art. 36 [1] kodeksu pracy oraz okresy odbywania czynnej służby wojskowej lub jej form zastępczych podczas pozostawania w stosunku pracy. Istotne jest również określenie czy pracownik wykorzystał zwolnienia od pracy na podstawie art. 188 kodeksu pracy oraz czy wykonywał pracę w szczególnych warunkach, bądź szczególnym charakterze wraz z okresem jej wykonywania. Konieczne jest również wyszczególnienie okresów nieskładkowych przypadających w okresie zatrudnienia, które będą uwzględniane przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty.
Powstaje w związku z tym pytanie, co to są okresy nieskładkowe w świadectwie pracy?
Najkrócej mówiąc są to wszystkie okresy, za które pracodawca jako płatnik składek nie odprowadzał ich do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Są to wszystkie okresy przebywania na zwolnieniu lekarskim (okresy pobierania wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłku chorobowego), okresy przebywania na świadczeniu rehabilitacyjnym, okresy urlopów bezpłatnych, okresy przebywania na urlopach związanych z rodzicielstwem: urlop macierzyński, urlop rodzicielski i urlop wychowawczy. Te okresy nie są okresami składkowymi w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach społecznych i nie będą uwzględniane w pełnej wysokości przy ustalaniu prawa do emerytury według starych zasad. Dodatkowo w świadectwie pracy należy wskazać, czy wynagrodzenie jest wolne od zajęć komorniczych oraz na żądanie pracownika wpisać wysokość wynagrodzenia oraz kursy i szkolenia, które pracownik ukończył podczas stosunku pracy.
Jak wynika z powyższego świadectwo pracy pomaga określić sytuację pracownika w następnym zakładzie pracy, do którego on trafi. Widać z niego jakie ktoś miał doświadczenie zawodowe, ile wykorzystał urlopu wypoczynkowego, a także w przypadku wniosku pracownika i informacji uzupełniających, jakie zdobył kwalifikacje. Inną ważną cechą świadectwa pracy jest udokumentowanie wszelkich kwestii związanych z uprawnieniami emerytalno-rentowymi. Co do zasady to właśnie świadectwo pracy potwierdza okres zatrudnienia i wszelkie okresy zasiłkowe oraz niezasiłkowe, co ma wpływ na wysokość przyszłej emerytury.
Podsumowując należy pamiętać o dużej roli świadectwa pracy w dokumentowaniu różnego rodzaju faktów wynikających z kariery zawodowej. Dlatego też przy kończeniu pracy u danego pracodawcy należy dokładnie sprawdzić wszelkie informacje w nim zawarte i zadbać aby były one zgodne ze stanem faktycznym. Jeżeli nie wówczas należy wnieść wniosek o sprostowanie.
