Praca każdego nauczyciela, z wyjątkiem nauczyciela stażysty, podlega ocenie. Od niej bowiem zależy jego dalsza kariera zawodowa. Ocena pozwala na przykład ubiegać się o stopień awansu zawodowego czy uzyskanie wyższego wynagrodzenia. Wymagana jest również przy zgłoszeniu do konkursu na dyrektora szkoły. Dodatkowo motywuje ona nauczyciela do dalszych działań i daje satysfakcję z dobrze wykonywanej pracy.
Od 1 września 2018 roku Ministerstwo Edukacji Narodowej wprowadziło pewne zmiany w rozporządzeniu dotyczącym kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli.
Ocena pracy nauczyciela co ile lat?
Ocena pracy nauczyciela kontraktowego, mianowanego i dyplomowanego może być dokonywana nie wcześniej niż po upływie roku od dokonania poprzedniej. Odbywa się to z inicjatywy dyrektora lub na wniosek nauczyciela, organu nadzorującego czy organu prowadzącego szkołę, ale także na wniosek rady szkoły i rady rodziców.
Kiedy ocena pracy powinna być dokonana obowiązkowo?
* Po zakończeniu stażu na stopień nauczyciela kontraktowego, mianowanego i dyplomowanego;
* Po ukończeniu dodatkowego stażu;
* Co 3 lata pracy w szkole od dnia, w którym nauczyciel uzyskał stopień nauczyciela dyplomowanego, a także nauczyciela kontraktowego i mianowanego, pod warunkiem że w tym czasie nie rozpoczął stażu na kolejny stopień awansu zawodowego (wtedy oceny dokonuje się po zakończeniu stażu).
Czas na ocenę
Przewidziany jest również określony czas na dokonanie przez dyrektora oceny pracy nauczyciela. Jest to okres nie dłuższy niż 3 miesiące od dnia złożenia wniosku o dokonanie oceny lub od pisemnego powiadomienia nauczyciela o rozpoczęciu dokonywania oceny jego pracy.
Oceny pracy nauczyciela
Nauczyciel może otrzymać za swoja pracę jedną z czterech ocen: wyróżniającą, bardzo dobrą, dobrą i negatywną. Najwięcej korzyści daje pracownikowi uzyskanie oceny najwyższej, są to między innymi:
– dodatek dla nauczyciela dyplomowanego za wyróżniającą pracę (po 5 latach od nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego),
– skrócenie ścieżki awansu zawodowego dla nauczycieli kontraktowych i mianowanych (po 2 latach mogą rozpocząć staż na kolejny stopień),
– możliwość uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego bez konieczności odbywania stażu przez dyrektora szkoły.
Uzyskanie oceny bardzo dobrej i dobrej daje nauczycielowi możliwość ubiegania się o nadanie wyższego stopnia awansu zawodowego oraz kontynuacji stażu po zmianie miejsca zatrudnienia.
Natomiast uzyskanie oceny negatywnej łączy się nie tylko z utratą możliwości ubiegania się o nadanie wyższego stopnia awansu zawodowego, ale również z brakiem szans na kontynuację stażu po zmianie miejsca zatrudnienia. Do negatywnych konsekwencji uzyskania takiej oceny należy też obligatoryjne rozwiązanie stosunku pracy nauczyciela.
Nauczyciel, który nie zgadza się z otrzymaną oceną pracy ma prawo złożenia odwołania. Przysługuje mu na to 14 dni od czasu otrzymania dokumentu. Odwołanie od ustalonej oceny pracy wnosi się do organu sprawującego nadzór pedagogiczny (odbywa się to za pośrednictwem dyrektora szkoły). Organ rozpoznający odwołanie od ustalonej oceny lub wniosek o jej powtórne ustalenie ma możliwość nie tylko samodzielnie ustalić nową ocenę, ale również polecić ponowne rozpoznanie sprawy, jeżeli stwierdzi, że naruszono przepisy prawa.
Kryteria oceny
W nowym systemie nauczyciele będą poddawani ocenie według różnych kryteriów w zależności od posiadanego stopnia awansu zawodowego.
I tak stażyści będą musieli spełniać 9 kryteriów, nauczyciele kontraktowi 14, mianowani 19, a dyplomowani – co najmniej 23. Przy czym wymagania dla nauczyciela kontraktowanego to spełnienie 9 kryteriów nauczyciela stażysty plus 5 dodatkowych. Nauczyciel mianowany musi spełnić wszystkie kryteria przewidziane dla 2 niższych stopni plus 5 przewidzianych dla jego stopnia. Obowiązkiem nauczyciela dyplomowanego jest natomiast spełnianie kryteriów dla nauczyciela stażysty, kontraktowego, mianowanego oraz dodatkowo 2 obligatoryjnych plus co najmniej 2 z kolejnych czterech.
Regulamin dokonywania oceny pracy
W związku z wejściem nowych przepisów dyrektor ma obowiązek ustalenia wewnątrzszkolnego regulaminu dokonywania oceny pracy nauczyciela. Wymaga to zasięgnięcia opinii rady pedagogicznej oraz związków zawodowych.
Rodzice a ocena pracy
W procedurze oceny pracy nauczyciela wprowadzono ważną zmianę, która dotyczy właśnie roli rodziców. A mianowicie, w szkołach, w których działa rada rodziców, dyrektor będzie miał obowiązek zasięgnięcia jej opinii. I chociaż opinia rodziców nie będzie dla niego wiążąca, jest to ważny krok w kierunku zwiększenia wpływu rodziców na pracę szkoły.
